Adım Adım Yazılım Geliştirme: Veri Odaklı Yaklaşım (Güncel)

Adım Adım Yazılım Geliştirme: Veri Odaklı Yaklaşım (Güncel)​

Neden Önemli?​

Hızlı Kontrol Listesi​

• Hedef/KPI: Takımın paylaştığı 2–3 ölçüm belirleyin (hata oranı, çevrim süresi, INP).
• Branch & PR: Küçük PR (≤300 satır); net başlık ve kapsam; otomatik kontrol zorunlu.
• Test Piramidi: Unit (çok), entegrasyon (yeterli), e2e (az ama kritik) dengesi.
• Kod Kalitesi: Basitlik, tek sorumluluk, açıklayıcı isim; yorum yerine iyi tasarım.
• Kod İnceleme: “Soru sor–öneri getir” yaklaşımı; bloklayan yorumları az ve net tut.
• Versiyonlama: Semver; değişim günlüğü; otomatik sürüm notları.
• CI/CD: Hızlı pipeline; önbellek, paralelleştirme; kırmızı boru asla merge edilmez.
• Gözlemlenebilirlik: Log + metrik + iz (trace); korelasyon kimliği; uyarı eşiği.
• Feature Flag: Riskli değişimi kademeli aç; geri alma tek tuş.
• Performans Bütçesi: Backend yanıtı; p95 istek süresi ve sorgu sayısı için sınır koy.
• Güvenlik Hijyeni: Sırlar kasası, en az yetki, bağımlılık taraması.
• Dokümantasyon: “Nasıl çalışır?” ve “Sık hatalar” sayfası; tek kaynaktan yaşat.

İpucu' Alıntı:

Önce görünür hedef koyun, sonra otomasyonu devreye alın; süreçler hedefleri desteklesin.

Genişletmek için tıkla ...

Geliştirme Çalışma Akışı​

Örnek Uygulama​

• 1) Hedef: p95 yanıt süresini 420 ms → 220 ms’e indirmek.
• 2) Ölçüm Altlığı: Mevcut sorguları profil edin; yavaş çağrıları işaretleyin.
• 3) İyileştirme: N+1’i giderin, indeks ekleyin, gereksiz JSON alanlarını kaldırın.
• 4) Güvence: Unit+entegrasyon test; hata durumlarını (timeout/boş veri) simüle edin.
• 5) Yayınlama: Canary %10 kullanıcı ile; log/metrics panolarını izleyin.
• 6) Öğrenme: Sonuçları yazın; tekrar kullanılabilir kalıpları “resep” olarak arşivleyin.

Mikro Vaka​

• CI hızlandırma: Bağımlılık önbelleği + paralel test ile 14 dakikadan 6 dakikaya iniş; PR geri bildirimi %57 hızlandı.
• Veritabanı indeksleme: 3 kritik sorguya bileşik indeks ekleyerek p95 780 ms → 180 ms; hata biletlerinde %30 azalma.
• Önbellek katmanı: Okuma ağırlıklı uç noktada 60 sn TTL ile DB yükü %40 düştü; CPU tepeleri kayboldu.
• Feature flag ile risk yönetimi: Yeni kuralları %10→50→100 kademelendirme; geri alma saniyeler içinde.

Basit Formül​

Kalıcılık (Sürdürülebilirlik) = Hız × Kalite × Görünürlük
Hız = Çevrim Süresi⁻¹
Kalite = (Test Kapsamı × Hata Çözüm Hızı)
Görünürlük = (Log + Metrik + İz) olgunluğu

SSS​

• Testler yavaşsa ne yapmalı? — Yalancı bağımlılıklar, paralelleştirme ve çalışma seti küçültme ile hızlandırın; en yavaş %10’u her sprint ele alın.
• E2E mi entegrasyon mu? — Kritik akışları e2e ile, iş kurallarını entegrasyon testleriyle güvenceye alın; piramidi koruyun.
• Refactor zamanı nasıl yaratılır? — Her işte %10–20 iyileştirme payı ayırın; borcu görünür kılın ve küçük yutulabilir parçalara bölün.
• Release stratejisi ne olmalı? — Canary veya mavi/yeşil; rollout gözlemi için panolar ve alarmlar önceden hazır olsun.
• Log’lar şişiyor, ne yapmalı? — Özet seviyesini doğru ayarlayın; korelasyon kimliği ile gereksizi ayıklayın; saklama politikası belirleyin.
• İzleme olmadan olur mu? — Kısa cevap: Hayır. Hatayı kullanıcı rapor etmeden siz görmelisiniz.
• Performans bütçesi nasıl konur? — p95/p99 hedefleri belirleyin; her PR’da bütçeyi ihlal eden değişimi reddedin.
• Güvenlik nereden başlar? — Sır yönetimi, en az yetki ve bağımlılık taraması; temel hijyen olmadan ileri adımlar fayda etmez.
• Dokümantasyon yük mü? — Hayır; 5–10 dakikalık kısa “tasarım notu” gelecekte saatler kazandırır.
• Monolith mi microservices mi? — Sorun alanına göre; küçük başlayıp ölçek gerektikçe ayrıştırın.

İç Bağlantılar​

• https://dijitalpusula.net/konu/programatik-seo-nedir-10x-icerik-olcekleme-rehber.490/
• https://dijitalpusula.net/konu/featured-snippet-nasil-alinir-orneklerle-adim-adim.491/
• https://dijitalpusula.net/konu/seo-2025-checklist-yol-haritasi.489/

Dış Kaynak​

Karar Kriterleri​

• Maliyet Etkisi: Zaman ve para bakımından toplam yük (inşa + bakım).
• Operasyonel Basitlik: İzleme/uyarı/geri alma süreçleri ne kadar basit?
• Ekip Becerisi: Mevcut ekip deneyimi ve öğrenme eğrisi.
• Risk Profili: Hata anında etki alanı; izolasyon ve sınırlandırma seçenekleri.
• Esneklik: Gereksinimler değiştiğinde uyum kolaylığı.
• Kanıt/Ölçüm: Seçimi doğrulayacak deney/benchmark planı.

Ölçüm ve Panolar​

• Uç Nokta Sağlığı: istek/saniye, hatalar, gecikme ve doygunluk.
• DB Sağlığı: yavaş sorgu sayısı, kilit/satır çakışmaları.
• Önbellek Etkinliği: hit/miss oranı, sıcak anahtarlar.
• Ön Uç Metrikleri: LCP/INP/CLS; cihaz ve sayfa türüne göre kırılım.

Sprint ve Yayın Ritmi​

SSS (Ek)​

• Kod kapsamı %100 olmalı mı? — Hayır; davranışa değer katan bölümler öncelikli; riskli alanlarda daha yüksek oran hedeflenir.
• Teknoloji seçimi nasıl yapılır? — Problem → kısıtlar → seçenekler → deney/ölçüm → karar → not; karar hafızası oluşturun.
• Dokümantasyon nereye? — Depo içi /docs veya wiki; PR’larla birlikte güncel tutun.
• PR şablonu gerekli mi? — Evet; kapsam, test planı ve risk/geri alma adımlarını sabitlemek için.

Ölçümlere Dayalı Sürekli İyileştirme​

İpucu' Alıntı:

Ölçüm ve görünürlük yoksa hız sahte bir his yaratır; önce ölçmeyi, sonra hızlanmayı hedefleyin.

Genişletmek için tıkla ...

Özetle​